Onder de rook van de vulkaan Merapi in een open Willys Jeep

Begin september 2010 neemt de activiteit van de vulkaan Merapi, 25 kilometer ten noorden van Yogyakarta, plotseling toe. Eind oktober evacueert de vulkanologische dienst een gebied van 10 kilometer in omtrek rond de vulkaan. Niet veel later bereikt de Merapi het hoogste gevarenniveau, 4. Door verschillende pyroclastische stromen (lawines van heet, giftig gas), het spugen van stenen en een constante lavastroom moeten 320.000 mensen huis en haard verlaten. Maar niet iedereen kan op tijd weg en de vulkaan eist uiteindelijk 353 mensenlevens.

Verschillende dorpen worden verwoest, landbouwgrond ligt onder een dikke laag as en veel mensen kampen met een vulkaantrauma.

Ruim vier jaar later zijn de meeste bewoners van het gebied weer terug. De grond wordt weer bebouwd met gewas en de Merapi stoot zijn gebruikelijke pufjes rook uit. Een deel van de verwoeste dorpen kan echter niet meer worden bewoond. Maar, voor een paar handige Javaanse jongens was dit aanleiding om een bijzondere toer in het gebied te organiseren; met open Willys Jeeps (WOII) langs de belangrijkste en meest bijzondere plekken van de laatste eruptie. Een heuze Merapi-Lava-toer.

Je kunt de tocht op twee plaatsen beginnen, in Kaliuarang en in de buurt van Kali Adem, twee kleine bergdorpen op de flanken van de Merapi. De tocht vanuit Kaliuarang is iets langer. Het oude Nederlandse resortplaatsje (nog veel oude villa’s uit de jaren ‘20 en ’30) is gemakkelijk te bereiken vanuit Yogyakarta en de rit er naar toe duurt ongeveer 45 minuten.

De prachtige Willys Jeeps staan klaar op een rij en vanuit Kaliuarang voert de route eerst een stukje over de grote weg, totdat je bij een weggetje komt dat lange tijd was afgesloten na de uitbarsting in 2010. Het begint direct te hobbelen. De vering van de inmiddels 70 jaar oude groene karretjes is nog steeds goed en de jeep rijdt met gemak door de kuilen en over de grote stenen die de Merapi heeft veroorzaakt. Het is een open jeep en met het voorraam naar beneden geklapt heb je een 360ᵒ uitzicht. Maar goed ook, want door het gekronkel over het bergweggetje ligt de Merapi de ene keer rechts, dan weer links en soms opeens recht voor je.

 

De eerste echte stop is bij het geïmproviseerde Merapi-Lava-Tour-museum, gehuisvest in een paar door de vulkaan verwoeste woningen. Verschillende gebruiksvoorwerpen zijn uitgestald; gesmolten glaswerk, bestek, een kromgetrokken geraamte van een motorfiets, meubilair, hele huisraad staat uitgestald. Aan de wand hangt een halfverbrande klok waarvan de wijzers zijn gestopt op het tijdstip van de uitbarsting.  

Van het museum hobbel je daarna verder richting een grote kloof met zand, stof en  grote lavablokken. Dit is de plek waar het grootste deel van een pyroclastische wolk tijdens een uitbarsting doorheen raast. Nu staan er trucks beneden in de bedding, met mannen die zand achterin een laadbak scheppen. De Merapi heeft voor jaren goed bouwzand achter gelaten. Naast de kloof zie je de exacte grenzen van het uitbarstingsgeweld: aan de randen ervan steken bomen als bladerloze staken uit de grond.

De Willys rijdt weer verder, steeds dichter naar de Merapi. De bijna 3000-meter hoge berg lijkt van dichtbij kleiner dan vanuit de stad Yogyakarta, maar ziet er niet minder dreigend uit. De kleine witte rookwolkjes zijn hier toch duidelijk groter en af en toe ruik je de lucht van rotte eieren; zwavel!

De jeep stopt, na het slechtste stukje weg tot nu toe, bij de volgende ‘attractie’, een schuilbunker voor waarnemers die in 2006 bij een uitbarsting is verwoest. Twee waarnemers zijn toen door hitte en giftige gassen in de pyroclastische stroom omgekomen. De bunker bood uiteindelijk onvoldoende bescherming.

De Willy-jeep is zo geparkeerd dat de Merapi op de achtergrond ligt. Alsof het klassieke Amerikaanse model ook die nog wel aankan!

Van de bunker gaat het met veel gekronkel en gehobbel weer terug naar Kaliurang.

Wil je ook over de flanken van de Merapi Vulkaan in een Willys Jeep? Indotracks kan dit avontuur voor je boeken bij een verblijf in Yogyakarta.