Onder de rook van de vulkaan Merapi in een open Willys Jeep
Begin september 2010 neemt de
activiteit van de vulkaan Merapi, 25 kilometer ten noorden van Yogyakarta, plotseling
toe. Eind oktober evacueert de vulkanologische dienst een gebied van 10
kilometer in omtrek rond de vulkaan. Niet veel later bereikt de Merapi het
hoogste gevarenniveau, 4. Door verschillende pyroclastische stromen (lawines van heet, giftig gas), het spugen
van stenen en een constante lavastroom moeten 320.000 mensen huis en haard verlaten.
Maar niet iedereen kan op tijd weg en de vulkaan eist uiteindelijk 353
mensenlevens.
Verschillende dorpen worden
verwoest, landbouwgrond ligt onder een dikke laag as en veel mensen kampen met
een vulkaantrauma.
Ruim vier jaar later zijn de meeste
bewoners van het gebied weer terug. De grond wordt weer bebouwd met gewas en de
Merapi stoot zijn gebruikelijke pufjes rook uit. Een deel van de verwoeste
dorpen kan echter niet meer worden bewoond. Maar, voor een paar
handige Javaanse jongens was dit aanleiding om een bijzondere toer in het
gebied te organiseren; met open Willys Jeeps (WOII) langs de belangrijkste en
meest bijzondere plekken van de laatste eruptie. Een heuze Merapi-Lava-toer.
Je kunt de tocht op twee plaatsen
beginnen, in Kaliuarang en in de buurt van Kali Adem, twee kleine bergdorpen op
de flanken van de Merapi. De tocht vanuit Kaliuarang is iets langer. Het oude
Nederlandse resortplaatsje (nog veel oude villa’s uit de jaren ‘20 en ’30) is
gemakkelijk te bereiken vanuit Yogyakarta en de rit er naar toe duurt ongeveer
45 minuten.
De prachtige Willys Jeeps staan
klaar op een rij en vanuit Kaliuarang voert de route eerst een stukje over de
grote weg, totdat je bij een weggetje komt dat lange tijd was afgesloten na de
uitbarsting in 2010. Het begint direct te hobbelen. De vering van de inmiddels
70 jaar oude groene karretjes is nog steeds goed en de jeep rijdt met gemak
door de kuilen en over de grote stenen die de Merapi heeft veroorzaakt. Het is
een open jeep en met het voorraam naar beneden geklapt heb je een 360ᵒ
uitzicht. Maar goed ook, want door het gekronkel over het bergweggetje ligt de
Merapi de ene keer rechts, dan weer links en soms opeens recht voor je. 
De eerste echte stop is bij het geïmproviseerde
Merapi-Lava-Tour-museum, gehuisvest in een paar door de vulkaan verwoeste
woningen. Verschillende gebruiksvoorwerpen zijn uitgestald; gesmolten glaswerk,
bestek, een kromgetrokken geraamte van een motorfiets, meubilair, hele huisraad
staat uitgestald. Aan de wand hangt een halfverbrande klok waarvan de wijzers
zijn gestopt op het tijdstip van de uitbarsting.
Van het museum hobbel je daarna verder
richting een grote kloof met zand, stof en grote lavablokken. Dit is de plek waar het
grootste deel van een pyroclastische wolk tijdens een uitbarsting doorheen raast.
Nu staan er trucks beneden in de bedding, met mannen die zand achterin een laadbak
scheppen. De Merapi heeft voor jaren goed bouwzand achter gelaten. Naast de
kloof zie je de exacte grenzen van het uitbarstingsgeweld: aan de
randen ervan steken bomen als bladerloze staken uit de grond.
De Willys rijdt weer verder, steeds
dichter naar de Merapi. De bijna 3000-meter hoge berg lijkt van dichtbij
kleiner dan vanuit de stad Yogyakarta, maar ziet er niet minder dreigend uit.
De kleine witte rookwolkjes zijn hier toch duidelijk groter en af en toe ruik
je de lucht van rotte eieren; zwavel!
De jeep stopt, na het slechtste
stukje weg tot nu toe, bij de volgende ‘attractie’, een schuilbunker voor
waarnemers die in 2006 bij een uitbarsting is verwoest. Twee waarnemers zijn toen
door hitte en giftige gassen in de pyroclastische stroom omgekomen. De bunker
bood uiteindelijk onvoldoende bescherming.
De Willy-jeep is zo geparkeerd dat
de Merapi op de achtergrond ligt. Alsof het klassieke Amerikaanse model ook die
nog wel aankan!
Van de bunker gaat het met veel
gekronkel en gehobbel weer terug naar Kaliurang.
Wil je ook over de flanken van de Merapi Vulkaan in een Willys Jeep? Indotracks kan dit avontuur voor je boeken bij een verblijf in Yogyakarta.
